Είναι βεβαίως τεράστια η δυνατότητα να μπορεί κάποιος να χρησιμοποιεί τις θεραπευτικές ιδιότητες της Mουσικής και των ήχων μέσα σε μια θεραπευτική συνάντηση, μέσα σε μια θεραπευτική σχέση με στόχο να συμβάλει στη βελτίωση της πνευματικής, της ψυχικής αλλά ακόμα και της σωματικής υγείας.
Ο μουσικός θεραπευτής, ο έμπειρος θεραπευτής μπορεί να δημιουργήσει και να αυτοσχεδιάσει τη δική του Mουσική που θα χρησιμοποιήσει κατά τη διάρκεια της θεραπευτικής διαδικασίας. Στη συνέχεια χρησιμοποιεί σε κάθε συνάντηση τη Mουσική που συνέθεσε ούτως ώστε να αναπτύξει με τον θεραπευόμενο την επικοινωνία και την επαφή για να λειτουργήσει θεραπευτικά ή όλη αυτή διαδικασία.
Ουσιαστική σημασία έχει ο θεραπευτής και ο θεραπευόμενος να μπορέσουν να επικοινωνήσουν μουσικά ταυτόχρονα. Έτσι οι απαντήσεις στα όποια προβλήματα υπάρχουν θα δοθούν μέσα από τη μουσική εμπειρία.
Όσο ο θεραπευόμενος συμμετέχει ενεργά τόσο οι εμπειρίες του αλλάζουν και η Mουσική αναλαμβάνει σαν θεραπευτικό μέσο την καλυτέρευση της υγείας, σωματικής, ψυχικής και πνευματικής. Η παρουσία των ήχων, ρυθμού, μελωδίας και αρμονίας λειτουργεί πλέον ως μέσο το οποίο ελαχιστοποιεί τη λεκτική παρέμβαση.
Η μουσική ακρόαση ως μοντέλο θεραπευτικής προσέγγισης διαπιστώθηκε ότι βοηθά στις περιπτώσεις που εφαρμόστηκε σε παιδιά με ένα ευρύ φάσμα αναπηριών, όπως είναι ο αυτισμός, διάφορες ψυχώσεις, οι συναισθηματικές διαταραχές, η νοητική στέρηση, νευρολογικές δυσλειτουργίες, σωματικές αναπηρίες, αλλά και μαθησιακές δυσκολίες. Τα προβλήματα στα οποία η μουσική ακρόαση ως μοντέλο θεραπευτικής προσέγγισης μπορεί να λειτουργήσει ως λύση αφορούν κυρίως την αδιαφορία, την παθητικότητα και την απόσυρση, αλαλία, εμμονές, θλίψη, απάθεια, εξάρτηση, ανασφάλεια, αποδιοργάνωση του «εγώ», έλλειψη αυτοελέγχου, έλλειψη ελευθερίας στην έκφραση, έλλειψη δημιουργικότητας, ακοινώνητη συμπεριφορά κτλ.
Αναφορικά με την εφαρμογή του μοντέλου δεν υπάρχει κανένας ηλικιακός ή εξελικτικός περιορισμός ούτε και είναι απαραίτητο ο πελάτης να μιλάει ή να είναι ευφυής, αφού ο κλινικός αυτοσχεδιασμός αποτελεί ευέλικτη θεραπευτική διαδικασία.
Τι είναι όμως η μουσικοθεραπεία; Ηπαγκόσμια ένωση μουσικοθεραπείας ( WFMT, 2011) αναφέρει ότι: «Μουσικοθεραπεία είναι η επαγγελματική χρήση της μουσικής και των στοιχείων που την αποτελούν ως μια παρέμβαση σε ιατρικά, εκπαιδευτικά, και καθημερινά περιβάλλοντα με άτομα, ομάδες, οικογένειες ή κοινότητες που αναζητούν να πετύχουν το μέγιστο στην ποιότητα ζωής τους και να βελτιώσουν τη σωματική, κοινωνική, διανοητική, πνευματική υγεία τους και ευζωία. Έρευνα, κλινικό έργο, εκπαίδευση, και κλινική εκπαίδευση στη μουσικοθεραπεία βασίζονται σε επαγγελματικά στάνταρντ ανάλογα με το πολιτισμικό, κοινωνικό και πολιτικό πλαίσιο» (WFMT, 2011).
Σύμφωνα με τον Aigen (2014), στις αρχές του 1980, οι μουσικοθεραπευτές άρχισαν να αναζητούν την καταγωγή της εργασίας τους στους ιστορικούς προγόνους μας, τους σαμάνους. Ενδιαφέρουσα είναι και η προσέγγιση αναφορικά με τις θεραπευτικές ιδιότητες της μουσικής και στην Αρχαία Ελλάδα μέσα από συγγράμματα και άλλες πηγές. Σχεδόν από το 2000 και μετά, μόνο οι μουσικοθεραπευτές στην προσπάθειά τους να δημιουργήσουν το θεωρητικό πλαίσιο της μουσικοθεραπείας επιχείρησαν να εμπεριέχουν και να περικλείουν στο σκεπτικό τους θεωρίες από άλλα πεδία, όπως αυτά της ανθρωπολογίας, της κοινωνιολογίας και της εθνομουσικολογίας.
Κατά το ίδιο χρονικό διάστημα, ιστορικοί, ανθρωπολόγοι και κοινωνιολόγοι άρχισαν να εστιάζουν στο να συλλάβουν την έννοια της μουσικοθεραπείας τόσο από ιστορική όσο και από πολιτισμική άποψη. Αυτό σημαίνει ότι διευρύνθηκαν σημαντικά οι ορίζοντες των μουσικοθεραπευτών ακόμα και πέρα από τα πλαίσια ιατρικής και ψυχολογίας. Στα τέλη της δεκαετίας του 1950 και κυρίως στις δεκαετίες 1960 - 70 δημιουργήθηκαν πέντε προσεγγίσεις μουσικοθεραπείας. Τέσσερις από αυτές εμπλέκουν τον πελάτη σε ενεργή μουσική δραστηριότητα, χρησιμοποιώντας κυρίως τον αυτοσχεδιασμό: η προσέγγιση των Nordoff - Robbins, η θεραπεία ελεύθερου αυτοσχεδιασμού της Juliette Alvin, η μουσικοθεραπεία του Ronaldo Benenzon και η αναλυτική μουσικοθεραπεία της Mary Priestley. Η πέμπτη προσέγγιση αφορά σε καθοδηγημένη φαντασία και μουσική (Guided Imagery with Music - GIM, της Helen Bonny) ως δεκτική μέθοδος, όπου οι πελάτες καλούνται να ακούσουν ειδικά σχεδιασμένα προγράμματα κλασικής μουσικής ενώ βρίσκονται σε διαφορετικό επίπεδο συνείδησης (Aigen, 2014).
Βασιζόμενοι λοιπόν στην εισαγωγική αυτή επαφή με την μουσικοθεραπεία μπορούμε να αντιληφθούμε εύκολα ότι με τη λειτουργία μικρότερων τμημάτων στο μάθημα της Μουσικής στη Δημοτική αλλά και στη Μέση Εκπαίδευση θα μπορεί να λειτουργήσει η μουσική ως ήχος τόσο θεραπευτικά όσο και ενισχυτικά ταυτόχρονα ως προς το σύνολο των μαθητών. Θα μπορεί λοιπόν ο μουσικός να χρησιμοποιήσει εντός του τμήματος όπως και στην ατομική θεραπεία το τραγούδι, δηλαδή τη φωνή αλλά και το παίξιμο τόσο στα κρουστά όσο και στα πνευστά ή στα έγχορδα όργανα στο τύμπανο και στα κύμβαλα, όπως και διάφορα άλλα όργανα μέσα από οργανωμένες δραστηριότητες και οι μαθητές να ανταποκριθούν αφού θα τραγουδήσουν, θα χορέψουν ή θα κινηθούν στο χώρο με βάση τον αυτοσχεδιασμό του θεραπευτή εκπαιδευτικού.
Έτσι θα μπορεί να λειτουργήσει θεραπευτικά αλλά και ενισχυτικά προς τους μαθητές η Μουσική μέσα από τη διδασκαλία του μαθήματος της Μουσικής στην εκπαίδευση.
Κωνσταντίνος Στυλιανού
Εκπαιδευτικός.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου