Τετάρτη 1 Φεβρουαρίου 2017

Κανένας θάνατος δεν είναι μάταιος

Και τι σημαίνει άραγε για ένα ζωντανό ον το να αντιμετωπίσει το θάνατο; Σύμφωνα με το Χαγκακούρε αυτό που έχει σημασία είναι η καθαρότητα των πράξεων. Ο Τζότσο επιβεβαιώνει την αξία του πάθους και της δύναμης που αυτό μπορεί να έχει, όπως επίσης και την αξία οποιουδήποτε θανάτου σχετίζεται μ’ αυτό το πάθος.


Αυτό ακριβώς εννοεί λέγοντας ότι το να χαρακτηρίσουμε ένα θάνατο μάταιο είναι αποτέλεσμα του «ιδιοτελούς μπουσίντο των υπεροπτών έμπορων της Οσάκα». Το σημαντικότερο σημείο της διδασκαλίας του Τζότσο, «Διαπίστωσα ότι ο δρόμος του σαμουράι είναι ο θάνατος», κόβει με μιας το γόρδιο δεσμό, την σχέση αντιπαλότητας μεταξύ ζωής και θανάτου.

Μερικοί λένε πως το να πεθάνει κανείς χωρίς να φέρει σε πέρας το σκοπό του, είναι μάταιος θάνατος, αυτό όμως αφορά το ιδιοτελές μπουσίντο των υπεροπτών εμπόρων της Οσάκα. Το να πάρεις τη σωστή απόφαση σε μια κατάσταση διλλήματος είναι σχεδόν αδύνατον.

Με τα σημερινά κριτήρια, το να φέρει κάποιος σε πέρας την αποστολή του σημαίνει πως πεθαίνει άξια, για ένα δίκαιο σκοπό. Το Χαγκακούρε λέει πως κατά τη στιγμή του θανάτου κανείς δεν είναι σε θέση να εκτιμήσει την ορθότητα του σκοπού.

«Όλοι προτιμούμε να ζήσουμε, και είναι απόλυτα φυσικό, αν βέβαια μπορούμε να βρούμε κάποια δικαιολογία γι’ αυτό». Ένας άνθρωπος πάντα κατορθώνει και βρίσκει μερικές, κάτι που πηγάζει άμεσα από το γεγονός και μόνο της ύπαρξης του. Στην συνέχεια, επινοεί κάποια μορφή θεωρίας βασισμένη σ’ αυτές τις δικαιολογίες. Το Χαγκακούρε εκφράζει απλά τη σχετική θέση πως είναι προτιμότερο να πεθάνει κανείς παρά να ζήσει ως δειλός, έχοντας αποτύχει στην αποστολή του. Επ’ ουδενί όμως δεν ισχυρίζεται ότι το να πεθάνει αποκλείει και το να έχει αποτύχει. Εδώ βρίσκεται ο μηδενισμός του Τζότσο Γιαμαμότο και συγχρόνως ο απώτατος ιδεαλισμό που γεννιέται από αυτόν το μηδενισμό.

Υποφέρουμε από την ψευδαίσθηση ότι μπορούμε να πεθάνουμε για ένα πιστεύω ή μια ιδέα. Αυτό στο οποίο επιμένει το Χαγκακούρε είναι ότι ένας αμείλικτος θάνατος, ένας θάνατος μάταιος που δεν φέρνει κανένα καρπό στον κόσμο, έχει παρ’ όλα αυτά την αξιοπρέπεια που αρμόζει σε ένα ανθρώπινο όν. Εάν εκτιμούμε τόσο πολύ την αξιοπρέπεια της ζωής, πως δεν μπορούμε να εκτιμήσουμε και αυτή του θανάτου;  Κανένας θάνατος δεν μπορεί να θεωρηθεί μάταιος.

Γιουκιο Μισιμα

Η Ηθική των Σαμουράι στη Σύγχρονη Ιαπωνία.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου